نکاتی که باید برای پیگیری و شکایت از جرایم سایبرى باید بدانید

فاطمه اکبرپور، وکیل پایه یک دادگستری استان آذربابجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار صریرنیوز اظهار داشت: در صورت وقوع یک جرم سایبرى مانند کلاهبردارى اینترنتى، هک، دسترسی غیر مجاز به اطلاعات بانکی یا شخصی افراد، نفوذ به شبکه های رایانه ای، ارسال پیام ها یا ایمیل های جعلی مى توان از طریق مراجع قضایى و پلیس فتا اقدام به شکایت کرد.
وی مراحل شکایت و پیگیرى را این‌گونه تشریح کرد: قبل از ثبت شکایت, فرد شاکى باید تمامى مدارک و شواهد مربوط به جرم را جمع آورى کند. این مدارک شامل ۱) اسکرین شات از پیام‌ها، ایمیل‌ها، وب سایت‌ها و حساب هاى جعلى، ۲) لینک‌ها و آدرس هاى اینترنتى مربوط به جرم، ۳) مشخصات تراکنش هاى بانکى در صورت وجود و سایر اسناد و مدارک مرتبط با جرم واقع شده است.
این وکیل پایه یک دادگستری خاطرنشان کرد: مرحله بعدی؛ مراجعه به پلیس فتا (پلیس فضاى تولید و تبادل اطلاعات) براى ثبت شکایت اولیه است، البته می توان از طریق آدرس سایت رسمى پلیس فتا به نشانى www.cyberpolice.ir نیز اقدام کرد. پلیس فتا پس از دریافت شکایت، بررسى و در صورت نیاز، پرونده را براى پیگیرى قضایى به دادسرا ارجاع می دهد.
اکبرپور ادامه داد: فرد شاکى مى تواند مستقیماً به دادسراى جرایم رایانه اى در تهران و در شهرستان ها از طریق دادسراى عمومى و انقلاب شکایت خود را پیگیرى کند که مدارک مورد نیاز براى طرح شکایت در خصوص جرایم رایانه اى اصل وکپى کارت ملى شاکى و مدارک و مستندات جرم است.
وی با تشریح نحوه ثبت شکایت در دادسراى جرایم رایانه اى گفت: براى طرح شکایت در خصوص جرایم سایبرى شاکى باید در دادسرا شکوائیه رسمى تنظیم و ثبت کند. دادسرا پس از بررسى مدارک، پرونده را به کارشناسان فنى یا پلیس فتا ارجاع مى دهد. در صورت نیاز، بازپرس دستورات لازم را صادر می کند.
این وکیل پایه یک دادگستری گفت: مهمترین نکته لازم برای یادآوری این است که قبل از طرح شکایت حتما با یک وکیل متخصص در حوزه جرایم سایبری مشاوره بگیرید و بدانید که موضوع «زمان» برای شکایت در مورد اینگونه جرایم بسیار مهم است، چراکه تاخیر در طرح شکایت گاهی اوقات موجب از بین رفتن حق شاکی خواهد شد.
اکبرپور با بیان این‌که جرایم رایانه ای با سایبری اصولا تفاوت هایی هم دارند، تصریح کرد: جرایم رایانه ای اغلب شامل جرایمی است که با استفاده از یک سیستم رایانه ای انجام می شود، در حالی که جرایم سایبری شامل فعالیت های غیرقانونی است که در شبکه های به هم پیوسته یا اینترنت انجام می شود.
وی ادامه داد: قوانین ایران برای مقابله با جرایم سایبری در دو سطح تدوین شده است؛ قانون جرایم رایانه‌ای که این قانون که در سال ۱۳۸۸ تصویب شد، پایه اصلی مقابله با جرایم سایبری در ایران است و نیز قانون مجازات اسلامی در موارد خاص ،که اگر جرایم رایانه‌ای منجر به ارتکاب جرایم عمومی‌تر شوند از این قانون نیز استفاده می‌شود.
این وکیل پایه یک دادگستری با بیان این‌که حبس از ۹۱ روز تا ۱ سال، جزای نقدی از ۵ میلیون ریال یا ۲۰ میلیون ریال؛ مجازات تعیین شده در قانون برای سرقت رایانه ای است، گفت: در صورت تکرار جرم یا ورود ضرر گسترده به افراد یا سازمان‌ها، ممکن است مجازات تشدید شود.
اکبرپور با بیان این‌که مجازات حک و نفوذ غیر مجاز نیز حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال است، افزود: در موارد حساس، مانند نفوذ به سیستم‌های دولتی یا امنیتی، مجازات می‌تواند شدیدتر باشد. سایر عناوین جرایم سایبری که مجازات مرتبط به خود را دارند.